Zelf vrede zijn

Wekelijkse inspiratie door Marten van der Wal – 11 september 2022

Geliefd mens,

Onlangs overleed een voor mij bijzonder mens. Geboren in 1943 in Rotterdam, zoon van ouders die net als hij een visuele beperking hadden. Tijdens de hongerwinter moesten ze, samen met vele anderen, op zoek naar voedsel. Voor slechtzienden een haast onmogelijke opgave. Door de omstandigheden konden zijn ouders niet meer voor hem zorgen en moest hij verhuizen naar een tehuis in het midden van het land. Drie keer per jaar kon hij naar huis: met Pasen, kerst en tijdens de zomervakantie. De jaren die volgden waren zwaar voor hem. Naast zijn eigen verdriet over zijn beperkingen, werd er van buitenaf vaak tegen hem gezegd dat zijn beperkingen een gevolg waren van zonde. Dat hij niet gewenst was. Wanneer zoiets maar vaak genoeg tegen je gezegd wordt, dan ga je het vanzelf geloven. Hij werd boos op de wereld en vond zijn leven niet de moeite waard.

Gewenst en uniek
Jaren later, tijdens zijn werk in een drukkerij voor blinden en slechtzienden, ontmoette hij een man die hem anders benaderde. Hij voelde zich door hem gezien, gewaardeerd en volwaardig. In de gesprekken die volgden, kwam ook het geloof ter sprake. Deze man vertelde dat hij apostolisch was en geloofde dat zij beiden, ondanks hun beperking, wél de moeite waard waren, gewenst, uniek en mogelijkheden hadden. Twee mensbeelden ontmoetten elkaar tijdens hun gesprekken en het deed hem twijfelen aan wat hem steeds was verteld. In de jaren erna ontdekte hij zijn zachte kanten, ontwikkelde (zelf)vertrouwen, leerde te aanvaarden, vergaf en durfde te geloven dat hij een waardevol mens was. Het maakte hem gelukkig.

Ruimte inkleuren
Wat is het toch dat dit levensverhaal mij zo raakt? Mogelijk komt het doordat ik me realiseer dat in de ontmoeting, in de ruimte tussen jou en mij, zoveel kan gebeuren. In opbouwende en afbrekende zin. In dit geval gaf iemand met verbindende intenties hem het sleuteltje om zichzelf te bevragen, waardoor er plaats kwam voor twijfel en hij dit toe durfde te laten. Stel je voor dat wat hij geloofde waar was? Het roept in mij de vraag op: met welke intenties wil ik de ruimte tussen jou en mij inkleuren?
Zou het komen door mijn fascinatie dat wij mensen blijkbaar in staat zijn om een gesprek met onszelf te kunnen hebben? Dat we een gebied, een mysterie in ons dragend, kunnen opzoeken en bevragen? Dat we het vermogen hebben om te ontdekken en te ontwikkelen? Had ik dit nog in de gaten?

Verbinding maken
Wellicht is het de bemoediging die uit het verhaal spreekt? Blijkbaar zijn er mensen die door de jaren heen, soms langzaam en moeizaam, in staat zijn om een zelfbeeld te ontwikkelen waarbij het prettiger toeven is. De schrijver Arthur Japin kiest in zijn boeken vaak voor hoofdpersonen die zo’n ontwikkeling hebben doorgemaakt: “Als ik dan zo’n historisch figuur tegenkom waar ik verliefd op word, begint het altijd met de vraag: Mijn god, mens, hoe heb jíj dat nou gedaan? Hoe heb je overleefd? Waar heb je de kracht gevonden? Dat soort figuren, of ze nou slagen of niet, zijn mijn helden. Ik wil hen begrijpen en hen begrijpelijk maken voor anderen.” ¹
Misschien spreekt het me aan, omdat deze voor mij bijzondere man tot innerlijke rust en vrede kwam én dat dit hem zo gelukkig maakte. Juist in deze tijd van conflict en oorlog verlang ik er zo naar om daar (weer) verbinding mee te maken. Het Engelse woord 'peace' betekent behalve vrede ook rust, kalmte, tevredenheid en harmonie. Ik wil mezelf uitnodigen te oefenen om in dat gebied te komen en van daaruit de keuzes te maken in wat ik denk, zeg en doe.

Marten van der Wal

Voorganger Apostolisch Genootschap

^{1 Interview Arthur Japin; Trouw, 27 augustus 2022}