Verhalen voor morgen

Wekelijkse inspiratie - 15 november 2024

Geliefd mens, geliefde voorouder,  

“Er wordt van alle kanten gezocht naar een nieuw houvast, een groter verhaal en een gezamenlijke richting, juist in roerige tijden als deze. Mensen willen onderdeel zijn van iets groters, iets dat raakt, inspireert, rust en houvast biedt. Er is een breed gevoelde moeheid richting een samenleving die gedomineerd wordt door efficiëntie en maakbaarheid. Een wereld waarin de middelen om te leven zo heilig zijn geworden, dat het leven zelf er dikwijls bij inschiet. Een verlangen naar het gevoel te leven, in plaats van geleefd worden. Is er nog wel iets heilig in onze tijd?”¹

Geen garantie

Deze indringende vraag drong zich aan mij op bij de gedachte dat - in de periode dat deze brief door velen gelezen zal worden - het 35 jaar geleden is dat de Verenigde Naties het Verdrag inzake de Rechten van het Kind aannamen.² Het belang van dit verdrag staat buiten kijf, maar het vastleggen van rechten in 54 artikelen biedt geen garantie dat ze ook werkelijk worden nageleefd. De weerbarstige werkelijkheid laat dit zien, niet alleen in conflictgebieden, maar ook dichtbij.

Doorgeven aan elkaar

Eén aspect van het grotere verhaal dat we binnen het Apostolisch Genootschap aan elkaar doorgeven, is geworteld in de Afrikaanse wijsheid: “It takes a village to raise a child.” We voelen samen, ook in onze gemeenschappen, de verantwoordelijkheid om alle kinderen in liefde en verbondenheid op te laten groeien en willen voor hen een veilige plek zijn. En zoals dat gaat bij waarden die écht van betekenis zijn, blijft het een raadsel hoe, wanneer of door wie dit inzicht van een verhaal tot onderdeel van ons verhaal is geworden. Om die reden richt ik me in de aanhef van deze brief tot u als ‘geliefde voorouder’ en wil ik u in die hoedanigheid vragen: wat beschouwt u als heilig in wat u aan toekomstige generaties wilt doorgeven?

Inzichten en overtuigingen

Het is geen gemakkelijke vraag, want wat is nu precies waardevol voor een tijd die je nog niet kent? Misschien helpt het om stil te staan bij datgene wat u zelf heeft ontvangen van hen die u voorgingen. Wat heeft u geraakt, geleid, gesterkt of houvast gegeven? Welke inzichten en overtuigingen zijn u dierbaar geworden en wat mag niet verloren gaan? Misschien ligt juist daar de sleutel tot wat u wilt doorgeven aan hen die na u komen.

Kracht van het kleine

Hoewel ik het verlangen naar een groter verhaal herken, kan dat verlangen ook verlammen. Het kan overweldigend zijn en soms te groot voelen. Juist in de kracht van de kleine verhalen - die ons dagelijks omringen - schuilt het ware houvast en de diepere betekenis. Het zijn verhalen van kleine gebaren, van aandacht, van opnieuw beginnen, van zorg, compassie, veiligheid, verbondenheid, …

Voor jongere generaties spreken zulke kleine verhalen vaak meer tot de verbeelding. Het grote verhaal wordt dan geen onbereikbare vertelling, maar een optelsom van kleine momenten die samen een groter geheel vormen.

Ruimte voor vernieuwing

Waarden doorgeven vraagt soms ook de lenigheid om los te laten. Wanneer we ons te sterk vastklampen aan onze eigen ideeën over wat goed en waardevol is, bestaat het risico de toekomst vast te zetten in plaats van daarin ruimte te laten voor vernieuwing. Kunnen we voorouder zijn door waarden door te geven als richtingwijzers die houvast geven, maar ook openstaan voor persoonlijke context en interpretatie? Opdat elke generatie haar eigen betekenis kan vinden en haar eigen wijsheid kan toevoegen? Ook door los te laten kan het grotere verhaal groeien.

Nieuwe wijsheden

Zo worden grote verhalen niet alleen doorgegeven, maar ook vernieuwd en verrijkt door hen die na ons komen. Misschien is dat wel heilig in wat we aan toekomstige generaties kunnen doorgeven: dat we niet alleen ons verhaal vertellen, maar ook ruimte scheppen voor nieuwe stemmen, nieuwe betekenissen en nieuwe wijsheden.

Marten van der Wal

Eerstverantwoordelijk voorganger Apostolisch Genootschap

^{1 Lectorale rede 14 juni 2024 van Jan Martijn Abrahamse
2 20 november: Internationale Dag voor de Rechten van het Kind}