Verbondenheid komt met een opdracht

Wekelijkse inspiratie – 12 maart 2023

Geliefd mens,

‘Ik ben, dus ik ben verbonden’, een vrije vertaling die raakt aan de uitspraak: ‘Ik denk, dus ik ben’ van de filosoof René Descartes. Het feit dat ik er ben, betekent ook dat ik verbonden ben. Je hoeft er niet lang bij stil te staan om te beseffen hoeveel ‘verbindingen’ het leven heeft en jouw leven bepalen. We zíj́n er en zoals de Belgische psychiater Dirk De Wachter zegt: ‘Daar kunnen we niet zoveel aan doen’.¹

De vraag is wel: ‘Wáár verbind ik mij aan?’ Het is verleidelijk om daar een ‘makkelijk’ antwoord op te geven. Maar wat als ieder perspectief je ontbreekt? Bijvoorbeeld bij jongeren die ik spreek tijdens mijn werk op het jongerencentrum. Hoe ver reikt hun horizon? Ze ondervinden continu stress over geld, of altijd aanwezige spanningen thuis, of er genoeg te eten zal zijn, of ze op tijd nieuwe schoenen hebben voordat hun enige paar helemaal versleten is. Voor hen is het niet haalbaar om zich aan de normen en waarden van onze maatschappij te verbinden. Die luxe kunnen zij zich niet permitteren. Ze willen maar een ding: geen stress meer. Waar zij zich aan verbinden? Aan zichzelf, om te kunnen overleven.

In een gepolariseerde wereld waarin solidariteit onder druk staat, bestaat ‘rauwe verbondenheid’. Misschien is het vinden van een baan het probleem niet meer, een fatsoenlijk huis echter wel. Ik hoor weleens: ‘Ik wil graag een gezin, maar waar kan ik wonen? En al vind ik een woning, kan ik die wel blijven betalen?’ In zo’n realiteit leven steeds meer – vooral jonge – mensen. Ze zijn op zichzelf teruggeworpen en moeten het zelf opknappen. Het is dan niet verbazingwekkend dat duurzame verbondenheid onder druk komt te staan. En toch wil ook ik, als onderdeel van die generatie, deel zijn van een perspectief voor mijzelf én voor de ander.

Misschien ligt de basis hiervoor wel op de Posbank waar ik me, al fietsend of wandelend, verbind met iets wat ik ongrijpbaar vind. In dit prachtige natuurgebied is het groen in de lente, paars in de zomer, kaal in de herfst en wit in de winter. Het is er altijd anders en dat raakt me. Verbondenheid, vermoed ik geruststellend. En ik weet dat ik niet de enige ben die dat ervaart. Daar waar mensen elkaar in de stad stoïcijns voorbijlopen, vinden in de natuur op de zandpaden vaker wel dan niet hartelijke begroetingen plaats. Er ontstaat een soort energie omdat we als mensen hetzelfde ervaren. Ja, dat moet verbondenheid zijn, dat kan haast niet anders.

Ik kan het niet goed onder woorden brengen. In de natuur gaat iets rond wat je niet kan bevatten maar wat tussen mensen onderling wel valt te verstaan. Door mijn zoektocht naar woorden krijg ik nieuwe vragen die ik wil blijven stellen. Ook wil ik blijven twijfelen. Is dit het zoeken naar het juiste, het goede? Gloort hier een perspectief? Voor mij wel. Ik ben ergens deel van en daar heb ik mijn verantwoordelijkheid voor te nemen. In het aangaan van de verbinding schuilt een opdracht: We hebben zin te geven.

Soms wordt gesproken over het ‘stille midden’, de groep mensen in de samenleving die weerstand biedt aan het wij-zij denken. Maar de tijd van stilte is voorbij. We moeten naar buiten, uit de kast, uit onze schulp! Het stille midden moet een stem krijgen. Mijn stem. Omdat mijn inbreng ertoe doet.

Ik kan het verschil maken in de verbinding met de ander. En daar heb ik mijn best voor te doen.

Laat het blijken²

Blaas het stof er eens vanaf
Poets het op dat het glimt
Wees trots, wees fier
Ik ben, dus ik verbind

Ik verwonder, ik verbaas 
Ik ontmoet en ik glans 
Ik staar ontroerd vooruit 
Ik geef het andere de hand  

En ik richt me tot de ander 
Door andere ogen leren kijken 
Ik ben, dus ik verbind 
En ik zal dat laten blijken

Ralph Koenis

Lid van de gemeenschap Arnhem

^{1 Uit de song ‘Zintro’, Dirk De Wachter, Jan Vaine, Ching Ching
2 Ralph Koenis}