De les van de ganzen
Fotografie: Edwin Stuivenberg
Meteen na binnenkomst vallen de prachtige openslaande glazen deuren en ramen op in de ontmoetingshal. Om te voorkomen dat mensen het glas niet zouden opmerken en er tegenaan zouden lopen, vroeg de kunstgroep de Leidse kunstenaar Mike Freeke om er een kunstwerk op te maken. Het aansprekende verhaal van een zwerm vliegende ganzen vormde daarvoor de inspiratiebron:
In de herfst, wanneer ganzen naar het zuiden vliegen, vliegen zij in een V-formatie. Dat heeft belangrijke voordelen voor de hele groep. Wanneer een vogel met zijn vleugels slaat, ontstaat er een opwaartse luchtstroom voor de vogel die direct achter hem vliegt. Door in een V-formatie te vliegen profiteert de hele groep hiervan en neemt het vliegvermogen met zeventig procent toe.
Wanneer de gans die aan kop vliegt moe wordt, zal hij naar een andere plaats in de formatie gaan en neemt een andere gans zal zijn plaats in. Achterin snateren de ganzen erop los om zo de ganzen die voor hen vliegen aan te sporen hun snelheid te bewaren. Wanneer een gans ziek wordt of gewond raakt door bijvoorbeeld geweerschoten en hij hierdoor uit de formatie valt, zullen twee andere ganzen ook uit de formatie gaan en hem naar de grond volgen om hem te helpen en te beschermen. Ze zullen bij hem blijven totdat hij weer in staat is om te vliegen, of totdat hij gestorven is. Alleen dan zullen ze opstijgen of met een andere formatie meevliegen om zo hun eigen groep te kunnen inhalen.
Van chaos tot ordening
Fotografie: Studio Vanelli
Kunstenares Marjan Teeuwen werkte vier maanden aan het project Verwoest huis in Amsterdam-Noord. Wooncomplexen van woningbouwvereniging Rochdale uit de jaren zestig stonden daar klaar voor de sloop. Marjan Teeuwen kreeg van de gemeente Amsterdam de beschikking over een flatgebouw dat ze als tijdelijke studio mocht gebruiken. In samenwerking met studenten van de kunstacademie en technische constructeurs zaagde ze vloeren door en liet zij sloopafval uit de andere flats naar haar studio brengen. Bezoekers kregen bij binnenkomst eerst de chaos te zien aan sloopmateriaal. Naarmate ze verder omhoogklommen in het flatgebouw zagen ze steeds meer geordende materialen. Uiteindelijk stonden ze oog in oog met een nieuwe, abstracte, aantrekkelijke kunstorde, geschapen door Marjan Teeuwen.
In het werk van de kunstenares gaat de constructieve kracht van bouwen hand in hand met de kracht van verwoesting en verval. Opbouwen-verwoesten, vallen-staan, orde-chaos is in haar ogen een essentie van de menselijke conditie. De gemeenschap Leiden kocht vier foto’s aan van dit project en hing ze in de serre na de verbouwing van het eigen gebouw.
Vijf figuren van afval
Fotografie: Edwin Stuivenberg
Met het werk van de Leidse kunstenares Joke Schoneveld in de serre, vlak bij de foto’s Van chaos tot ordening, kom je gemakkelijk in contact. Het werk heeft een duidelijke eigen stem. Joke Schoneveld wandelt met schoolklassen door Leiden, waar de kinderen het afval van straat verzamelen. Daarvan maakte zij deze vijf mensachtige figuren. Elk met een eigen karakter.
Ook vanaf de buitenkant van het gebouw zijn de figuren te zien. En ook aan die kant zijn er gezichten op te ontdekken. Als voorbijganger kun je je gemakkelijk laten verleiden tot de gedachte dat het humoristisch bedoelde ruimtelijke beeldende kunst is. Niets op tegen, maar het is gemaakt van afval.
Reduceert dit kunstwerk de mens tot oorzaak? Zegt het iets over onze levensstijl? Het stelt die zeker ter discussie. Fietsbellen, spijkers, oude planken en loden pijpen vormen tezamen vijf mensachtige wezens die ons vragen stellen.
Kijken naar kunst
Kunst vraagt ruimte om te kijken en voor interpretatie. Het vraagt verbeelding om meer te zien dan wat je op het eerste oog ziet. Associërend op dit werk, kun je denken aan:
de liefde:
Als basis is voor dit kunstobject is een oude molensteen gebruikt met daarop een groene veer. In het lied Nieuwe kansen, elke dag staat de regel: Het is het groen dat door de tijd een molensteen in tweeën splijt. Dat groen symboliseert de liefde.
balans en levenskunst:
De groene veer staat ook voor flexibiliteit en het meebuigen onder allerlei levensomstandigheden. Weer in balans komen vraagt om levenskunst. Zowel in jezelf als in relatie met anderen.
gemeenschap:
De figuren op het plateau staan voor mensen met elk een eigen identiteit, kleur en talenten. Het ondeelbare aantal vijf is bewust gekozen. De kleuren van de figuren komen overeen met het fraaie regenboograam in de grote zaal van het gebouw in Leiden.
muziek:
Muziek neemt in de apostolische gemeenschappen een belangrijke plaats in. In de mensfiguren zijn de armen van oude orgelpijpjes gemaakt, voor een deel gekregen van de orgelbouwgroep van het genootschap. Ook zijn er knoppen van orgels in de figuren verwerkt.
duurzaamheid en hergebruik van materialen:
Zorgvuldig omgaan met de aarde is belangrijk voor het genootschap en dit komt tot uiting in dit kunstwerk.
humor:
Je ontdekt in dit werk elke keer weer nieuwe grappige details, waaronder sleutels van de Leidse Zijlpoort (stadspoort), schakelaars en printplaten.
Schilderijen zonder titel
Fotografie: Studio Vanelli
In de ruimte voor de jongste jeugd hangt een drietal schilderijen die de kunstgroep aankocht bij het lokale atelier Kunst & Vliegwerk, waar gehandicapte kunstenaars werken. Jaap den Hollander, Ankie Dekker en Ron Niessen maakten ieder een vrolijk en kleurrijk schilderij dat mooi aansluit bij de sfeer van de jongste-jeugdruimte.
Raamdecoraties
Fotografie: Studio Vanelli
De Leidse kunstenaar Mike Freeke ontwierp en maakte de raamdecoraties in de ruimte voor de jongste jeugd, de knutselruimtes en de ramen en glazen deuren in de gang.
Licht, water en lucht
Fotografie: Studio Vanelli
In de vergaderzaal van het gebouw hangen zes grote foto’s waarop de weerspiegelingen in het water van de lucht erboven te zien zijn. Het zijn verrassende, abstracte beelden die de vergaderaars uitnodigen tot reflectie.
Ladder van keramiek
Fotografie: Edwin Stuivenberg
Dit kunstwerk van keramiek, gemaakt door de lokale kunstenares Joke Schoneveld, heeft verschillende symbolische betekenissen. De verzameling pijpjes van klei lijken op een ladder waarvan elke sport voor een generatie apostolischen staat die het werken in liefde doorgaf aan de volgende generatie. De verschillende breedtes van de pijpen staan voor verschillende fases in het leven, maar ook binnen het apostolische werk. De brede sport aan de bovenkant duidt op het heden, nu het genootschap meer naar buiten treedt en hoopt meer mensen te inspireren.
Verbinding werelddelen
Fotografie: Studio Vanelli
Tijdens de uitgaansdag in 2014 schilderde de eerste kring zes doeken onder leiding van kunstenares Barbara van Druten. Ze hangen in de doorgang vanuit de ontvangstruimte. Elk doek verbeeldt een werelddeel. Op elk is ook een weg te zien die de werelddelen verbindt.
Herkenbare straatfotografie
Fotografie: Studio Vanelli
In de achtergang van het gebouw hangen deze zwart-witfoto’s van taferelen uit het dagelijks leven in het centrum van Leiden. Het zijn situaties die we allemaal herkennen. De foto’s onderstrepen de verbinding met de omgeving van de gemeenschap.
Graffiti over vier gemeenschappen
Fotografie: Studio Vanelli
Onder leiding van de Leidse kunstenaar Mike Freeke maakte de 15+-kring graffiti-panelen. Het thema was het samengaan van vier gemeenschappen. De jeugd maakte zelf het ontwerp met de zee voor Noordwijk, de brug over de Rijn voor Koudekerk aan den Rijn en Leidse sleutels voor de gemeenschappen Leiden-1 en Leiden-2. De panelen vullen de muur in de jeugdruimte van de 15+-kring.
Graffiti over vier gemeenschappen
Fotografie: Studio Vanelli
Voor de spreekkamer van het gebouw werd dit schilderij Meditasie (Maleis voor ‘meditatie’) aangekocht. Kunstenaar Mada Ariana maakte het op Bali. “Meditation is: to receive balance and silence in the heart”, zegt de kunstenaar. Oftewel: door meditatie word je stil in je hart en vind je balans in jezelf.
